Bitkilerin azot ihtiyacının karşılanması için kullanılan üre gübresi, bitkiye canlılık vermesinin dışında fotosenteze yardımcı olarak gelişiminin hızlanmasını sağlamaktadır. Bitkiye gelişim evresinin her aşamasında destek olan üre gübresi, her üründe rahatlıkla kullanılabildiği için üre eksikliğinin önüne geçerek yapraklarda renk değişikliği, gelişim sürecinde yavaşlama ya da verimde azalma gibi olumsuzluklarının önüne geçilmektedir.
Üre Gübresi Nedir?
Protein metabolize edilmesi sonucunda doğal olarak oluşan üre dışkıyla atılabilmektedir ve yüksek derecede susuz amonyağın basınçla reaksiyona girmesi sonucunda üre gübresi elde edilmektedir. Kokusuz olması dışında beyaz renkli olan üre gübresi bitkilerde gübre olarak kullanılması dışında hayvan yemi olarak da kullanılmaktadır.
Kategori olarak azotlu gübreler içerisinde ve amidli gübre sınıfında olan üre gübresi, suda kolayca çözüldüğü için topraktan uygulanabilmesi dışında bitkilerin yapraklarından da uygulanabilmektedir. CO(NH2)2 - %46 N formülünde olması nedeniyle içerisinde karbon ve yapısında azot bulunan üre gübresinin etki süreciyle derecesi toprak sıcaklığına ve toprakta bulunan üre bakteri konsantrasyonuna göre değişkenlik göstermektedir.
Granül yapılı ve beyaz renkli olan suda kolay çözünerek çabuk eriyen üre gübresi, NH2 formunda olduğu için amidli gübresidir. Suda kolay çözülebilmesine rağmen bitki kökleri hızlı bir şekilde emilim yapamamaktadır.
Yarayabilmesi ve azotun etkisini gösterebilmesi için toprakta bulunan üre bakterilerinin enzimatik reaksiyona girerek ürenin amonyum azot formuna çevrilmesi gerekmektedir. Bunun içinde toprak sıcaklığı ve topraktaki üre bakteri miktarı önemlidir ki bu özelliğinden dolayı üre gübresi yavaş etkili gübre grubunda yer almaktadır.
Bitkilerde gelişimi hızlandırması ve sağlıklı olması nedeniyle çok tercih edilmesine rağmen yaşanan ekonomik zorlukların eklenmesi sonucunda üre gübresi fiyatı sıkça araştırılan konular arasında yerini almaktadır. Uygun fiyatlarla kaliteli ürüne sahip olmak isteyen çiftçiler ve kullanıcılar için sitemizden fiyat bilgisine ulaşarak afaki ücretler ödemekten rahatlıkla kurtulabilmektedir.
Üre Gübresi Ne İşe Yarar?
En yüksek azot oranına sahip olan üre gübresi, bitkilerin gelişimini hızlandırırken; boy yapıcı ve kök geliştirici etkisiyle özellikle meyve, mısır ve hububat ekiminde çok tercih edilmektedir. Üre gübresinin çok tercih edilme nedenlerine bakıldığında,
100 kilogram üre gübresinde 45-46 kilogram saf azot yer alması dışında suda hızlı çözünebilmesi ve pratik olarak uygulanması da üre gübresinin tercih edilmesindeki avantajlar içerisindedir.
Birim azot olarak değerine bakıldığında oranın yüksek olması üre gübresinin daha ucuza mal olmasına neden olmaktadır. Yanıcı olmaması nedeniyle hem depolama açısından kolaylık sağlarken, nötr pH özelliği nedeniyle ekine zarar da vermemektedir. Üre gübresi içinde bulunan Azot (N) bitkilere renk verdiği ve kardeşlenmeyi hızlandırdığı için bitki gelişimi için çok önemlidir.
Üre gübresi doğru uygulandığı sürece bitkilerde herhangi bir olumsuzluğa neden olmamaktadır ki toprak altına uygulanma sürecinde şayet ürün köküne ya da tokuma gübre denk gelirse, tohum çimlenmesini engellemekte ya da bozmaktadır. Ayrıca üre gübresinin olması gerektiğinden fazla uygulanması toprağın asidik olmasına neden olduğu için verimin azalmasına ile aşırı kullanılması ürünlerin yanmasına ve atmosferin kirlenmesine neden olmaktadır.
Üre gübresi sonbahar mevsiminde ekim öncesi ve sonrasında taban gübresi olarak atılabileceği gibi ilkbahar mevsiminde üst gübre olarak atılarak da verim alınmasını sağlamaktadır. Sadece üst gübre olarak üre gübresi kullanılacaksa azot kaybının çok fazla olmaması adına yağışlardan önce toprakla iyice karıştırılarak uygulanmalıdır.
Bitkilere göre üre gübresinin atılma zamanı incelenirse;
Üre gübresinin kullanım zamanı dışında nasıl uygulandığı istenilen verimi elde edebilmek açısında önemlidir. Önemli olan azot kaybının engellenmesidir ve bunun için gübre atıldıktan sonra toprağın zaman kaybedilmeden karıştırılması gerekmektedir.
Şayet sebze ve bostan gibi ürünlerde üre gübresinin fazlaca verilmesi gerekiyorsa tek sefer vermek yerine yukarıda belirttiğimiz gibi dikim öncesi ve meyve bağlandıktan sonra gibi dönemlere bölünerek kullanılması gerekmektedir.
Üre gübresi toprak yüzeyine atılacaksa hava sıcaklığına ve sulamaya dikkat edilmesi gerekmektedir. Sulama yanlış yapılırsa toprağın derinlerine karışarak bitkiye etki etmediği gibi çok sıcak ya da çok soğuk havalarda atılması etkisinin azalmasına ve yok olmasına neden olabilmektedir.
Çok soğuk havalarda üre gübresi atıldığında toprak donabileceği için gübrenin toprağa karışması zorlaşabileceği gibi çok sıcak havalarda atılması da azot kaybına neden olmaktadır. Üre gübresinin uygulanabilmesi için uygun sıcaklık 15-20 °C arasındadır.
Toprağa atılması dışında üre gübresi bitkilerin yapraklarına da damla sulama ya da püskürtme yöntemiyle uygulanabilmektedir. Çözünürlüğünün yüksek olması kullanım kolaylığı sağlarken, özellikle meyve ağaçlarında yapraklara uygulanmaktadır.
Üre gübresinin atılma zamanı dışında ne kadar kullanılacağı da çok önemlidir ve bunun için öncelikle toprak analizi yaptırılarak, topraktaki saf madde miktarının belirlenmesi gerekmektedir. Saf madde miktarı belirlendikten sonra elde edilen değer 2,2 sayısıyla çarpılır ve ortaya çıkan değer 1 dekarlık alana ne kadar üre gübresi kullanılması gerektiğini belirlemektedir.
Örneğin toprak analizi yapıldıktan sonra gerekli olacak azot miktarı saf madde şeklinde 6 kg olarak çıkarsa gerekli olacak üre gübresi miktarı 2,2x6= 13,2 kg/dekar olarak hesaplanacaktır. Elde edilen değeri yorumlamak gerekirse bu alanda 1 dekar için 13,2 kg/dekar üre gübresi kullanılması gerektiği anlaşılmalıdır. Üre gübresinin gerekenden fazla kullanılması yaprakların sararması ya da bitkilerin yanması olumsuz sonuçlara neden olabileceği için hesaplanan değerlere göre gübre kullanılması istenilen sonuca ulaşılmasına destek olacaktır.
Üre Gübresi Nasıl Yapılır?
Üre gübresi faydaları nedeniyle çok fazla tercih edilirken, üre gübresi faydaları;
Üre gübresi içerisinde azot dışında oksijen, hidrojen ve karbon bulunmaktadır. Üre gübresi yapılışı için dikkate alınan formül NH2- CO-NH2 şeklindedir.
Üre gübresi içeriği bulunurken formülde kullanılan azot, hidrojen, oksijen ve karbonun atom ağırlıkları dikkate alınarak hesaplama yapılmaktadır. Buna göre NH2- CO-NH2 formülünün içeriğini bulmak için,
Azot (N) atom ağırlığı 14, oksijen (O) atom ağırlığı 16, karbon (C) atom ağırlığı 12 , hidrojen (H) atom ağırlığı 4 olduğu için N: 2x14= 28, O: 1x16= 16, C: 1x12= 12, H: 4x1= 4 ve toplamları 60 yapmaktadır. Buna göre üre gübresi içeriği 60 kilogram için 28 kg azot, 16 kg oksijen, 12 kg karbon ve 4 kg hidrojen şeklinde yorumlanmaktadır.
Üre gübresi yapılışında aşağıdaki ham maddeler kullanılmaktadır.
