Bitkilerin ihtiyaç büyümeleri için duyduğu besin maddeleri normal şartlarda toprak içinde yer alır. Ancak bu besin maddelerine bitkiler direkt olarak bir kısmına ulaşırken parçalanmamış şeklinde olanlara ise ulaşmamaktadır. Bu durumda katı ve sıvı şeklinde olan organik gübre toprak içinde parçalanmamış elementlerin parçalanmasını sağlayarak bitkilerle buluşturur. Organik gübreler bitkilerin önemli bir besin kaynağı olup toprağı da düzenleyen bir faktördür.
Tamamen organik kaynaklardan elde edilen ve toprağın yapısını bozmadan bitkilere aktarılan gübrelere organik gübre deniliyor. Çevre dostu olarak bilinen bu gübreler toprak yapısını iyileştirerek bitkinin kök gelişimini sağlayan organizmaları besliyor.
Organik Gübre Ne İşe Yarar?
Organik gübre, toprağın su ve besin maddelerini daha çok tutmasını sağlayarak toprağı iyileştiriyor. Ayrıca yağmur ve rüzgarların neden olduğu toprak kayıplarını da azaltan organik gübreler toprağı geliştirmeyi devam ediyor.
Organik Gübrelerin Faydaları
Toprağın bileşim ve dokusunun iyileşmesine ilave olarak organik gübreli topraklarda yetişen bitkiler sağlıklı ve güçlü olur. Bitki ve hayvan atıkları gibi maddelerden üretildiği için organik gübreler doğa dostudur. Organik gübrenin toprağa ve bitkilere sağladığı faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz.
Organik gübrelerin kullanım sürelerinin artmasına bağlı olarak toprak her yönden daha zengin olur. Toprak kombinasyonunu sağlayan gübreler toprak için yararlı maddelere sahip olması nedeniyle büyük avantaj sağlamaktadır.
Böylece yetiştirilen meyve ve sebzelerin daha sağlıklı olmasını sağlayarak ağaçların uzun yıllar boyunca verimli şekilde meyve vermesini sağlanır. Ayrıca toprak yapısını ve ph dengesini korumasını sağlayan organik gübreler sayesinde günümüzde sürdürülebilir tarım mümkün hale gelmiştir.
Birçok alanda kullanılan organik yapıdaki gübrelerin farklı çeşitleri bulunuyor. Organik gübre çeşitleri hayvan gübresi, yeşil gübre, hurmik asit, torf ve kompost olmak üzere 5 başlık altında toplanabilir. Kullanılan gübreler organik hayvan gübreleri veya bitki gübreleri şeklinde bulunuyor.
Hayvan Gübresi
Organik içerik bakımından oldukça zengin olan organik gübre genellikle evcil hayvanların dışkı ve idrarından oluşmaktadır. Çiftlik hayvanlarının yemiş olduğu yiyeceklerde yer alan azot, potasyum ve fosforu dışkı yolu ile vücuttan atarlar. Bundan dolayı hayvan gübrelerinde genellikle bulunan maddeler organik halde bulunuyor.
Organik maddeler bakımından zengin olan bu gübre türü toprağın suyu emme ve depolama kapasitesini artırır. Toprak yapısını koruyarak erozyonun önlenmesini de sağlar. Hayvan gübresinin tarlaya uygulanmadan önce yağışa maruz kalması halinde azot ve potasyumun kaybedilebilir.
Hayvan gübresinde meydana gelebilecek besin sızıntısının önüne geçebilmek için gübreler çukurlara istiflenmeli veya kısa bir sürede tarlaya uygulanmalıdır.
Yeşil Gübre
Hem toprak hem de bitkiler için faydaları nedeniyle yetiştirilip daha sonra tarım makineleri tarafından sürülerek toprağa karıştırılması işlemine yeşil gübreleme adı veriliyor. Bu işlemde daha çok yeşilliği daha fazla olan baklagil bitkileri tercih ediliyor.
Verimlilik açısından oldukça önemli olan yeşil gübre toprağın fiziksel durumu iyileştirir. Yeşil gübreleme ile toprağın besin kaybı azalarak organik madde miktarı artar. Bu yöntem sayesinde bitkinin azotla buluşması daha kolay olmaktadır.
Yeşil gübrelemede ekim işleri genellikle sonbahar mevsiminde yapılmakta olup mahsuller ekilmeden önce ilkbahar döneminde sürülerek toprağa karışması sağlanır.
Kompost
Hayvansal ve bitkisel atıklarının çürüyüp çözülmesi sonucu elde edilen organik gübreye kompost deniliyor. Organik tarımda kompost kullanımı olduk yaygın bir yöntem olarak ön plana çıkıyor. Kompost toprağın yapısını geliştirerek toprak içinde bulunan yararlı maddelerin artışını sağlar. Böylelikle bitkiler için önemli olan besinlerin üretilmesine yardımcı olur.
Kompost etkisi genellikle kullanımında birkaç yıl sonra ortaya çıkıyor. Kompost içinde %2 azot, %0,05-1 fosfor ve yaklaşık %2 potasyum bulunuyor. Düşük besin değerine sahip olan topraklarda kompost kullanımı daha çok yaygındır.
Kompost toprağın yapısını geliştirerek toprağın verimli ve nemli olmasını sağlar. Toprağın içinde yer alan ph değerini regüle ederek toprak için faydalı mikroorganizmaların artmasını sağlıyor.
Humik Asit
Humus olarak da bilinen humik asit hayvan ve bitki atıklarının çürümesiyle elde edilmiş olup toprak gelişimi için oldukça önemli bir rolü bulunuyor. Toprağın iyileşmesine yardımcı olan bu gübre türü kumlu topraklarda bitki köklerinin besin alma yeteneklerini daha çok güçlendirir. Ayrıca bitki köklerinin daha iyi oksijen ve su almasını sağlar. Bitkinin büyümesini teşvik eden kompost toprağın ph değerini de artırır.
Verim ve kalitenin yanında bitkilerin tohumlanmasında çimlenme oranını da artırır. Hurmik asit sayesinde bitki köklerinin azot, fosfor, demir, potasyum ve çinko gibi besinlerini alma kapasitesi artar. Pestisit, herbisit ve fungisitin etkinliğini arttırarak bitkilerin zararlı maddelere karşı dayanıklı hale gelmesine yardımcı olur.
Torf
Bataklık, göl ve benzeri arazilerde yetişen bitkilerin suyun dibine çökmesi ve hava ile temasıyla kesilmesi sonucu oluşan çürüyen bu gübre aynı zamanda turba toprağı olarak da biliniyor. Toprak düzenleyicisi olan torf organik bir gübre türü olup tüm bitkilerin yetiştirilmesinde kullanılabilir.
Toprağın nemli kalmasını sağlayan torf suyun düzenli bir şekilde bitkilere geçişini sağlamaktadır. Özellikle bitki besini içermeyen torf maddesi daha çok üsü bitkisi ve fidan yetiştiriciliğinde kullanılıyor.
Organik Sıvı Gübre Nedir?
Bitkilerin ihtiyaç duyduğu besinleri sıvı olarak bulunduran organik gübrelere organik sıvı gübre denir. Bitkilerin kök veya yaprak kısmına uygulandığı için bitkilerin organik maddelere kolay ve hızlı olmaktadır. Organik sıvı gübreler hayvansal gübrelerinin bazı bitkilerin karışımı ile elde ediliyor.
Toprak için gerekli olan bolca vitamin ve minerallere sahiptir. Doğal ve ekolojik yapıya sahip olmasından dolayı organik sıvı gübre bitki yapısında herhangi bir bozukluğa da neden olmamaktadır. Sıvı organik gübrelerin kullanım oranları ayarlanmasa veya fazla kullanılması halinde bile bitkilere zarar vermesi söz konusu olmamaktadır.
Sıvı Gübre Kullanımı
Sıvı gübre kullanımı sayesinde bitkilerin daha kaliteli mahsul vermesi sağlanır. Solucan gübreleri organik olması ve tamamen iklim koşulları altında uygulanması hormonsuz tarım ürünlerin üretiminde ilk tercih oluyor. Katı gübrelerinde olduğu sıvı gübrelerin kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunuyor.
Katı halinde bulunan sıvı solucan gübresi endüstriyel olarak sıvılaştırma işleminden geçirilerek akışkan bir kıvama getirilir. Sıvı solucan gübrelerin bitkilere faydası oldukça fazladır. Toprakta yer alan element ve ph değerlerinin dengesini sağlayan sıvı gübre içerdiği maddeler kolay emilebildiği için avantaj sağlıyor.
Tarımsal alanlarda gübre kullanımı oldukça önemli olup bundan dolayı gübrelerin kalitesi de yüksek olması gerekir. Kullanım alanları ve farklı amaçlar doğrultusunda gübre kullanımı sıvı veya granül şeklinde kullanılabilir.
Gübrelerin türlerine göre fiyat seçenekleri de değişmektedir. Bu noktada kullanım amacına göre tercih edilecek gübrelerin fiyat etiketleri dikkatli bir şekilde araştırılması gerekir. Geniş ürün yelpazesine gübre çeşitleri arasında tercih yapacaklarının büyük paket seçeneklerini almalarında fayda bulunuyor.
