Canlının beslenip büyümesi için gerekli olan kimyasal ve estetik elementleri sağlayıp bünyesinde barındırmak için toprağa ilave edilen türleri ve çeşitleri olan bir maddedir. Canlılar, büyümesi ve gelişmesi için fosfor, potasyum, magnezyum, demir, fosfor, demir, bakır, mangan, bor, çinko ve bazı durumlarda da molibden gibi elementlere muhtaç kalır.
Bu elementler arasında potasyum, azot ve fosfat en önemli elementler arasındadır. Gübre çeşitleri canlıların gelişmesi için gereken gıdayı tercih eden maddelerdir. Su ve toprak bu besinlerin büyük bir çoğunluğunu sağlayan birçok gıda bakımından fakir kalabilirler.
Hayvan gübreleri, bitki artıkları ve saman gibi binlerce zamandan beri bu gübre çeşitleri doğal gübre olarak kullanılır. Fosfor ve azot barındıran kimyasal ya da hayvansal artıkların özen ve dikkatle gösterilmesi yaygın kullanımı bugün su ve toprak üstünde insanın yaptığı en yaygın çevre kirliliği sebeplerindendir.
Bitkinin Beslenmesi
Canlıların doğru bir şekilde büyümesi sıcaklık, güneş ışığı, nem, içinde geliştiği ve değiştiği toprağın yapısal ve kimyasal özellikleri ile alakalıdır. Hava ve iklim durumu gibi çevresel durumlar ve toprağın ph değerinin değişimi, madde oranı, havalanma durumu, biyolojisi gibi besin elementlerinin dengesi canlıların topraktaki besin elementlerinden olma durumunu belirleyen durumlardır. Canlı gelişimi için gübreleme değerlidir ve gündeme gelmelidir.
Bitkilerde Besin Eksikliği Ve Belirtileri
Canlılar besinlerini topraktan yeterince alamamasından dolayı da fiziksel nedenlerle almayabilir. Canlılar besinlerini yeteri kadar almadıkları zaman, oldukça görülen eksiklik gösterir. Bunlardan bazıları;
Gübreler genellikle iki sınıfa ayrılır. Doğal ve yapay gübre türleridir.
Yılın ekim ayı öncesinde veya meyve ağaçlarının tohumları açılmadan önce bitkileri için gerekli olan besinleri aldığı kök bölümünde bulundurması durumundaki işleme taban gübrelemesi yani kök gübresi denir.
Canlının ihtiyaç duyduğu fosforun bütünü, azotun da ½ lik kısmı kök gübrelemesiyle bitkiye geçirilir. Kök gübresi olmakla tanınan fosforlu gübreler, canlı gelişimi için oldukça önem vericidir.
Ülkemizin topraklarında uzun süredir eksikliğini yaşadığımız fosforun tekrar topraklarımızda yaşam bulmasını sağlamak için fosforlu gübreler kullanmalıyız. Bu tür gübreler dikim veya ekim öncesinde toprağın alt tabakasına gömülme şartıyla uygulanır.
Bitkinin kök tarafında uygulanmış olan gübreler, meyvecilikte tohumlar uyanmadan veya ağaçlara su verilmeden daha önce, canlının ihtiyaç duyduğu kadar olan fosforun bütününü kök tarafına uygulama şartıyla canlıyı büyütmektir. Kök gübresi taban gübresi ile aynı şeydir.
Kök gübresi günümüzde tarım bölgelerinde oldukça fazla kullanılır. Toprak sahibi olan kişiler faydalarını bilerek kök gübresine olan talepleri artar.
Bitki ve meyve tarımında gündem olan kök gübresinin özellikleri ve faydaları gibi içeriğinde bulundurduğu daha birçok olumlu etken vardır.
Kök Gübresinin Zamanlama Önemi Nedir?
Canlı formunun meyve vermeden önce çiçeklenme evresinde ihtiyaç duyduğu element alınımı sağlayan gübreler, her canlıya farklı ihtiyaç düzeyleri bulundurmakla birlikte; uygun zamanda uygulanması da fazlaca önem duyulmaktadır.
Taban Gübresi Ne İşe Yarar?
Canlının kök gelişimi açısından fazlaca önemli olan kök gübreleri, canlının meyve ve tohum gelişiminde de etkili olur. Kök gübresi canlının kök gelişimini ani bir şekilde güçlendirerek, topraktan gelmiş olan ve hastalık oluşturan elementlere karşı canlıyı çok daha güçlü hale getirir.
Fosfor elementinin eksikliğinden dolayı canlı büyümesinin olumsuz etkilenmesi yanında, olgunlaşmada gerilemeye ve büyümede gecikmeye, bitkinin küçük kalıp bozulmasına, ürün vermesinde gerilemesine ve dökülmesine neden olur.
Kök Gübresi Dap Nedir?
Kompoze gübre türü olan Dap gübre, içinde %47 fosfor ve %18 azot vardır. Canlıların kök büyümesine yardımcı olan en mühim element olmasından dolayı fosfor, dap gübrede %47 oranında var olur.
Bünyesinde barındırdığı bu tür elementler sayesinde kuvvetli kök büyümesinden yana, yüksek verim, sebzelerde ve meyvelerde hastalık ve soğuk dalgalara dayanıklılık, iyi form ve renk pigmentleri oluşturma, uzun bir saklama ömrü, lezzet ve aromalarında artış görülmektedir.
Kompoze gübre türü olan dap gübre, fosforlu gübreler türü gibi kullanılmalı ve ekim ayı öncesi tarımda toprağın üst tabakasına ekilip öylece bırakılmamalıdır. Hareket etmeyen bir gübre türü olan dap gübre; elle ya da mibzer yardımıyla ekildikten sonra; malçlama yöntemiyle tarımda toprağın alt kısmında tohum en derin kısma ekilmelidir.
Taban Gübresi Ne Zaman Ve Nasıl Uygulanır?
Canlının kök gelişimi ve büyümesi açısından fazlaca önem taşıyan kök gübreleri, güzlük veya yazlık olarak bu dönemlerde dikim veya ekimden hemen ve hızlı bir şekilde ya da ekim esnasında bant ya da mibzerle tohum genişliğine ve derinliğine uygulanmış olması en uygun kullanım şeklidir.
Mibzer makinesinin giremediği yerlerde ise, yine ekim öncesinde tarımda toprak yüzeyine serpilme yöntemi ile uygulanması sonrasında ekimle beraber toprağa ekilip karışması sağlanır.
Bitki ve meyve ağaçlarında ise, tohumlar uyanmadan ya da ağaç dallarına su gelmeden öncesinde, ağaç dalları altına girebilecek şekilde tarımda toprağa karıştırılarak uygulanır ve yönlendirilir.
Kök Gübresinin İçeriği
Tarım toprağında kullanılan kök gübresinin içeriği;
İçeriği sayesinde oluşan kök gübresinin toprakta tohumun oluşmasını sağlayan içerikleri bu şekildedir.
Doğru Kök Gübresi Seçimi Nasıl Olur?
Tarımda doğru kök gübresi seçimi için, kesinlikle tarımda toprak araştırması yapılması gereklidir. Yapılan araştırmalar sonunda, topraktaki elementlerin azlığına doğru kök gübre tercihi uygulanmalıdır. Analiz ve araştırmalar sonuçlarına dayanılarak da yapılan gübre türü tercihi, gübrenin kullanılabilen etkinliğinin ve verimin artabileceğini sağlayacaktır.
Kök Gübresi Nerelerde Kullanılır?
Tarım için toprak da kullanım alanları geniş ve büyük olan kök gübreleri, miktar ve uygulama, doğru zaman ile bütün canlılarda kullanıp uygulanabilir.
Toprağa ekilen canlılardan bazıları; Arpa, ayçiçeği, soğan, sarımsak, çeltik, mısır, patates, bağ, sebze, susam, kimyon, tütün, mercimek, nohut, fasulye, incir, antep fıstığı, pamuk, çiçek, muz, domates, patlıcan, biber, marul, salatalık, çilek, kabak vb.
