Bitkilerin temel besin ihtiyaçlarından biri olan fosfor, bitkilere fosforlu gübreler kullanarak sağlanır. Ekimi gerçekleştiren ürünün gelişimi için oldukça önemli olan birçok organik besin maddesini içerisinde bulunduran fosforlu gübreler, özellikle ürünün ilk gelişimi esnasında daha sağlıklı ve daha hızlı gelişim gösterebilmesi için şarttır. Ekimi gerçekleştirilecek olan ürünlerin tüm yaşamsal faaliyetlerinin sürdürülebilir olabilmesi için ürünün fosfor eksikliğinin olmaması gerekir.
Normal şartlar altında toprak içerisinde fosfor var doğal olarak bulunur. Bu organik besin elementi toprak içerisine mineraller veya kayalar aracılığıyla gelir. Doğada bulunan kayaların ve minerallerin parçalanması ile birlikte Sokak içerisine karışan fosfor, her zaman bitkilerin yararlanabileceği şekillerde ve formlarda bulunmayabilir.
İçkileri fotodan yararlanabilmesi için inorganik ve organik fosforun bir arada bulunması gerekir. Ekinlerin ideal formda gelişiminin sağlanabilmesi için uygun derinliklerde besin için gerekli olan faktör miktarının bulunması gerekir.
İçerisinde bitkilerin ihtiyacı olan temel besin elementlerine fosforun yoğun olduğu gübre türüne fosforlu gübre denir. Bitki gelişim süreci için oldukça önemli olan bu temel organik bileşen bitkinin gelişim hızını arttırarak sağlıklı bir gelişim evresi oluşmasını sağlar.
Taban gübresi olarak bilinen fosforlu gübreler, bitki büyüme süreçleri için en önemli olan besin maddeleridir. Bitkilerin birçok bölümünün sağlıklı şekilde büyümesi ve gelişmesi için fosfora ihtiyaç duyulur.
Kök gelişimini sağlanabilmesi için kurak bölgelerde bitkinin su ve besin maddelerinden daha iyi yararlanabilmesi adına fosfor kullanılır. Fosfor etkisi ile yaz kuraklığı oluşmadan bitkinin erken olgunlaşması sağlanarak toprakta bulunan besin ve sudan daha çok yararlanması sağlanır.
Toprakta bulunan fosforun bitki tarafından alınması, fosforun toprakta bulunan formları nedeniyle oldukça zordur. Türkiye’de bulunan tarım arazilerinin tamamında fosfor eksikliği görülür. Bitkilerin ihtiyaç duyduğu fosforun bu topraklarda eksikliğini gidermek ve verimini arttırmak için fosforlu gübreler tercih edilir.
Fosforlu gübreler üretilen ürünün kalitesini artırdığı gibi bu ürünlerin olgunlaşma sürelerini hızlandırarak üreticilerin zaman kazancı elde etmesini sağlar. Fosfor sayesinde bitkinin oluşabilecek hastalıklara karşı direnç seviyesi artar ve bitkilerin daha dolgun olması sağlanır. Fosforlu gübreler sayesinde yüksek verim artışlar elde edilir. Fosfor eksikliği en çok meyvelere ve topluma zarar verir.
Fosfor Pentaoksitli Gübre Ne İşe Yarar?
Toprağın PH değerinin düşük olması toprakta bulunan fosfor miktarının az olduğunu gösterir. Bu nedenle pH değeri düşük olan topraklarda içerisinde fosfor bulunan gübre çeşitleri temel ihtiyaçtır. Fosfor pentaoksit içerikli gübrelerin birçok işlevi bulunur. Bunlar;
Bitkilerde Fosfor Eksikliği Nasıl Anlaşılır?
Bitkilerde fosfor eksikliği bulunduğu takdirde ekilmiş olan ürünlerinin yaprak yüzeylerinin koyu yeşil renkte olduğu görülür. Daha yaşlı olan yaprakların koyulaşma olayı sonrasında genç yapraklarında koyulaşmaya başladığı görüldüğü takdirde fosfor eksikliği yaşandığı anlaşılabilir.
Yaşanan fosfor eksikliği ile birlikte genç yaprakların boyutlarının normalinden daha küçük olduğu görülür. Ortaya çıkan fosfor eksikliği giderilmediği takdirde yaprakların renginin kahverengiye dönmesi ve hatta dökülmesi oluşabilecek durumlar arasındadır. Yaprak yüzeyinde bulunan lekelenmeler bazen siyah renkte olabilir.
Tek yıllık bitki adı verilen bitki türleri nde fosfor eksikliğinin oluşması ile birlikte bitki yaprakları ve gövdesinde mor renkte veya kırmızı renkte lekeler oluşur. Meyve ağaçlarında fosfor eksikliği, meyve ağaçlarının yapraklarının kırmızıya yakın bir kahverengine dönüşmesi ile anlaşılabilir. Meyve ağaçlarında fosfor eksikliğinin bir diğer belirtisi meyvelerin tam olgunlaşmadan dökülmesidir.
Fosforlu Gübre Nasıl Uygulanır?
Fosfor gübre uygulamasının gerçekleşebilmesi için toprakta bulunan fosfor miktarının yetersizliğinden emin olunmalı ve fosforlu gübre uygulanacak olan toprağın analizinin yapılmış olması gerekir. Toprak analiz raporuna göre toprağın eksik fosfor miktarı dikkate alınarak en uygun fosforlu gübre türü seçimi yapılır.
Fosforlu gübre uygulama çeşitlerinden En uygun olanı şerit bant adı verilen uygulama yöntemidir. Bu yöntemin uygulaması oldukça kolaydır ve Büyük verim artışı sağlar. Toprağı kaşarlı köfte uygulaması esnasında dikkat edilmesi gereken durumlar;
Uygulanacak olan gübrenin bitki tohumu veya bitki kökleri ile temas etmemesi gerekir.
1 Dekara Ne Kadar Gübre Verilir?
Dekara uygulanacak olan fosforlu gübre miktarının doğru hesaplanması oldukça önemlidir. Bunun için dikkat edilmesi gereken en önemli faktör şad madde miktarıdır. Kullanılacak olan gübre türü Triple süper fosfat ise saf madde miktarı 2.3, Diamonyum fosfat ise 2.2 ile çarpılarak dekara atılacak olan gübre miktarı belirlenir.
Fosfor Fazlalığı Sonuçları
Bitkiler için oldukça önemli bir besin elementi olan fosfor eksikliği kadar fazla kullanımı da birçok problem yaratır. Fazla fosforlu gübre kullanımı;
Neden olur.
Fosforlu gübre fiyatlarını etkileyen birçok faktör bulunur. Kullanılacak olan güvenin çeşidi gübrenin markası veya ambalaj özellikleri gübre fiyatını etkileyen en önemli faktörlerdir. Gübre kullanım zamanları veya piyasanın oluşturduğu şartlarda fiyat üzerinde oldukça etkilidir. Alınacak olan güveni paket kilogramı arttıkça gübrenin birim fiyatında düşüş yaşanır. Fosforlu gübre tercih ederken dikkat edilmesi gereken önemli husus alınacak olan gübrenin kalitesidir.
Sıvı Fosfor Gübresi
Sıvı formda bulunan fosfor gübresi çözeltisi sulandırılarak veya direkt olarak uygulanabilir. Püskürtme yöntemiyle uygulanan bu fosforlu gübre türü, sağladığı kullanım kolaylığı nedeniyle en çok tercih edilen gübre türüdür. Bitki tarafından diğer formlara göre daha kolay emilir.
Fosforlu Gübre Çeşitleri
İçeriğinde fosfor bulunan fosforlu birçok gübre bulunur. Bu gübre türleri;
Fosforun En Çok Bulunduğu Gübre Türü
Diamonyum fosfat gübresi içerisinde en çok fosfor bulunduran gübre türüdür. Bu gübre türü içerisinde potasyum bulunmaz. Gübre içerisinde %46 oranında fosfor ve %18 oranında azot bulunur.
