Deniz yosunu, denizlerde, okyanuslarda ve tatlı sularda yaşayan bir su bitkisidir. Yeşil, kırmızı ve kahverengi rengin bulunuyorlar. Kırmızı ve kahverengi renginde olan su yosunları genellikle denizlerde yaşarken yeşil görünümde olanlar ise tatlı sularda yaşam sürerler.
Bu su bitkisi insanlar ve hayvanlar için bir yiyecek olarak kullanıldığı aynı zamanda deniz yosunu gübresi olarak da kullanılıyor. Günümüzde denizlerde meydana gelen fırtınalar tarafından yığınlarla biriktirilen deniz yosunlarına rastlamak mümkündür.
Deniz yosunu bünyesinde yer alan elementler sayesinde tarıma önemli bir etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Özellikle son yıllarda deniz yosunlarının bitkilerin gelişimi üzerinden önemli etkileri saptanmış olup kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Deniz yosunlarının bitki gelişimi üzerinde etkileri iki başlık altında toplanıyor.
Deniz yosunlarının bu olumlu etkileri sayesinde tarımda kullanımı artış gözleniyor. Deniz yosunu içinde yer alan maddeler sayesinde gübre olarak kullanılarak tarımda verimlilik sağlanıyor.
Toprak Düzenleyici Etkisi
Deniz yosunlarından elde edilen gübre toprağın yapısını düzenleyerek toprağın su tutma kapasitesini artırır. Deniz yosunlarının içerdiği alginik asit ve metalik ürünlerin bu katkıyı sağladığı dile getiriliyor.
Su yosununda bulunan alginik asitin nemli toprakla buluşması halinde şişerek toprağın daha tanecikli olmasını sağlar. Deniz yosunları toprağın su tutma ve tanecikli bir yapıda olmasını sağlayan iki önemli görev üstlenmiş durumdadır.
Böylelikle bitkilerin kök sistemleri daha çok gelişerek toprakta bulunan yararlı mikroorganizmalarının sayısını da artırır. Deniz yosunlarının yapılarında bulunan bakteriler yeni poliüronidler kimyasal maddeler salgılanmaktadır.
Bitki Düzenleyici Etkisi
Deniz yosunları arasında yer alan kahverengi renkli deniz yosunları sadece bitkiler için yararlı vitaminleri içermekle kalmayıp B12 vitamini de içeriyor. Kahverengi deniz yosunlarında yer alam vitaminler kaba yoncadaki bulunan vitaminden daha yüksektir. Deniz yosunları içinde aynı zamanda E ve K vitaminleri bulunarak bitkinin gelişimine katkı sunuyor.
Deniz Yosunlarının Bitkiler İçin Sunduğu Yararlar
Deniz yosunu özlerinin toprakta uygulanması bitkilerin köklerinde mineral hareketliliği sağlayarak bitkinin alamadığı mineralleri kolayca alınmasını sağlayan forma ulaştırır. Deniz yosunları bitkilerin kök ve gövde gelişimi için içerdiği maddeler şunlardır.
Vitaminler
Deniz yosunları sadece bitkiler için vitaminler içermediği gibi aynı zamanda deniz yosunlarına tutunmuş bakterilerin etkisiyle B12 vitamin barındırır. A vitamini içermediği halde A vitaminin öncüleri olan beta-karoten ve fukoksantin gibi maddeleri içeriyor. B1, B2 ve B12 gibi B grubu vitaminleri içermesi bitkilerin gelişmesi açısından oldukça önemlidir.
Oksinler
Deniz yosunlarında bulunan bir diğer element olan oksin bir indolil asetik bir asit türüdür. Oksinler kök ve gövdelerde bulunan hücrelerin gelişmesini sağlayarak daha hızlı bir şekilde bitkilerin büyümesine ve hücrelerin bölünmesine katkı sunar. Deniz yosunlarda bulunan oksinlerin bu dengeleyici etkisi diğer oksinler türlerinde bulunmamaktadır.
Giberillinler
Giberillinler bitkilerin büyümesini teşvik eden hormonal bir yapısı bulunuyor. Oksinlerde de olduğu gibi giberllinler büyümeyi kontrol eden bir yapısı bulunmuyor. Günümüzde deniz yosunlarında en az iki tür giberillin tespit edilmiştir.
İz Elementler
Deniz yosunlarının sahip olduğu en önemli bileşenlerden olan iz elementleri bitkilerin kolayca alabileceği şekilde bulunuyor. Deniz yosunlarda bulunan şeker, nişasta ve karbonhidratların metal iyonlarla şelatlat oluşturması bitkilerin iyonları daha kolay almasına olanak sunuyor.
Deniz yosunlarda doğal olarak bulunan metal iyonlardan başka suni olarak daha çok suni metal iyon da eklenebilir. Bu durum aynı zaman da endüstriyel bir işlem olup katı ve sıvı hale getirilen deniz yosunlarının verimliliği de artırılması söz konusu oluyor.
Antibiyotikler
Deniz yosunlarının sahip olduğu ürünler sayesinde haşerelere uğrayan bitkilerin daha dayanıklı olmasını sağlar. Özellikle mantarlar, mildiu ve kırmızı örümceğe karşı deniz yosunlarının etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bitkilerin salgın hastalıklara yakalanmadan önce çeşitli kimyasal maddeler sayesinde yapılan iyileştirme işlemine kemoterapi deniliyor.
Deniz yosunlarında bulunan doğal maddeler bu etkiyi göstererek bitkilerin kısa bir zaman diliminde iyileşmesini sağlamaktadır. Deniz yosunlarının bu etkisi tam olarak bilinmemekle olup yüksek miktarda içerdiği organik maddelerin etkili olduğu düşünülüyor.
Deniz Yosunu Özleri Nelerdir?
Deniz yosunu özleri bitkilerin gelişmesini sağlayan en önemli doğal maddeler olarak biliniyor. Bunlar bitkinin gelişmesini düzenleyen sitokininleri, oksinler, indoller ve hormonlar olmaktadır.
Bitkilerin gelişim düzenleyicisi olarak bilinen bu maddeler çok küçük miktarda olmalarına rağmen oldukça etkili bir yapıları bulunuyor. Deniz yosunlarında bulunan maddelerin küçük bir yüzdesi bile bitki gelişimi konusunda oldukça önemlidir.
Deniz Yosunlarının Faydaları
Deniz yosunları bitkilerin direncini artırarak büyümesinde önemli etkileri bulunuyor. Toprak için gerekli olabilecek aktiviteleri artırmasıyla bitki köklerinin daha güçlenmesini sağlıyor. Böylece daha güçlü kök sistemleri sayesinde bitki hastalıklara karşıda güçlü olmaktadır.
Deniz yosunlarının bitkilere sağladığı birçok faydanın yanısıra aynı zamanda böceklere ve hastalıklara karşı direnme yeteneğini de artırır. Bitkilerin klorofil seviyesini artırmasıyla bitkin yeşil kısımlarının daha canlı ve gösterişli yapar. Deniz yosunları aynı zamanda bitkileri soğuğa karşı koruyucu yönünde bulunuyor.
Bünyesinde yer alan bitki düzenleyici maddeler bitkinin dokularından çok sayıda su moleküllerini uzaklaştırarak bunu yerine mineral ve hormanların geçmesini sağlıyor. Bu yer değiştirme sistemi sayesinde bitkiler çok düşük sıcaklıklarda bile hayata tutunmasını sağlar.
Haşerelere Karşı Deniz Yosunu Gübresi
Deniz yosunlarının sahip olduğu hormanlar sayesinde bazı böcek türlerinin bitkilere zarar vermesini engeller. Ayrıca dişi böcekleri tarafından salgılanan ve dişilerinin üreme isteğini erkek böceğe ileten salgının üremesine de neden oluyor. Bu şekilde böceklerin daha fazla üremesinin önüne geçiliyor. Bu durum bitkilerin böceklerin kök yapılarının daha dirençli ve korunaklı olmasını sağlanır.
Deniz yosunu gübresinin tarımda kullanılması genellikle düşük dozlarda ve sık uygulanması tavsiye ediliyor. Haftalık olarak uygulanması tavsiye edilmekte olup uygulanmasına dikkat edilmelidir. Dört haftada bir uygulanma durumu söz konusu olsa da uygulanma süreleri arasında daha fazla süre olması bileşenlerin etkisi azalabiliyor. Çok yıllı olan bitkilerde hasat sonrası deniz yosunu gübresi kullanabiliyor.
Özellikle hasat sonrası yapılan uygulama bir sonraki yılda bitkilerin sürgünlerinde üretkenlik ve olumlu gelişme söz konusu olmaktadır. Böylece her yıl yapılan deniz yosunu gübresi bitkilerde daha sağlıklı meyveler ve sebzeler elde edilir.
Deniz yosunu gübresi ham şeklinde bulunduğu gibi aynı zamanda işlenmiş olarak da bulunuyor. İşlenmiş deniz yosunu gübresi tarımsal ve kozmetik amaçlı olarak kullanılabiliyor. Tarımsal alandan kullanılacak deniz yosunu gübresi genellikle sıvı formlarda bulunuyor. Kullanım amaçları değiştiği gibi deniz yosun gübresinin fiyatı değişebiliyor.
Deniz yosunundan üretilen gübre hiçbir şekilde besin maddelerine zararı bulunmuyor. Böylece rahatlıkla kullanma imkanı sunuyor. Genellikle uygun fiyatlarla satışı yapılan deniz yosunu gübresini tercih ederek amacınız doğrultusunda kullanabilirsiniz. Değişik formlarda satılan ve doğal yollarla hazırlanan deniz yosunu ürünlerine her yerden kolayca ulaşabilirsiniz.
Değişik kullanım alanları olan deniz yosunu aynı zamanda süs malzemelerinde bile kullanıldığı görülüyor. Farklı renk ve çeşitleri olan deniz yosunu tasarımlı tekstil ürünlerine rastlamak da mümkündür.
