Taze soğan yetiştiriciliği ülkemizde gerekli koşullar yerine getirildiğinde mümkün hale gelen tarımsal faaliyetlerden biridir. Soğan yetiştirmek için ise gerekil olan birçok koşul vardır. Tarım her durumda düzenli bakım ve ilgi isteyen bir alandır.
Soğan tüketimi ülkemizde oldukça yaygındır. Soğanın içerisinde bulundurduğu birçok mineral ve vitamin sayesinde insan vücudu çok daha dayanıklı olabilmektedir. Peki soğan nasıl yetiştirilir? Taze soğan yetiştiriciliği hakkında merak edilen birçok hususu yazımızda bulabilirsiniz.
Taze soğan yetiştirmek birçok koşulların yerine getirilmesi ile mümkün olan bir tarım faaliyetidir. Soğanların yetişerek sağlıklı bir şekilde tüketime uygun hale gelmesi için iklimin, toprağın, hava şartlarının ve daha başka birçok koşulun yerine getirilmiş olması gerekir. Taze soğan yetiştirmek için bilgi sahibi olunması gereken alanlar ise aşağıdaki gibidir;
Taze soğan yetiştirmek için sadece tohumları toprağa serpmeniz yeterli değildir. Soğanların sağlıklı ve hızlı bir şekilde büyümeleri için onları doğru dönemde ekmeli, sulamalı ve gübre ile desteklemelisiniz.
Taze soğan her mevsimde ve her koşulda ekilebilen bir tohum değildir. Özellikle soğanların iklim yönünden seçici olduğu bilinir. Soğan bitkisi erken gelişme sürecinde iken havanın serin olması şarttır. Gelişme sürecinin devamında ise yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyar. Bu nedenle yanlış zamanlama ile ekilen soğan bitkileri çoğu zaman büyümek için elverişli şartlar olmadığından ölür.
Taze soğan ekmeden önce soğanların gelişme dönemlerini dikkate almalısınız. Soğanın büyüyebilmesi için ortalama günde 13 saat gün ışığına ihtiyacı vardır. Bu tarz erkenci olarak adlandırılan bitkiler görece soğuk olan iklimlerde olumlu sonuç vermezler.
Soğanları toprağa ektiğinizde başka bir tabir ile erken gelişme dönemlerinde hava sıcaklığının çok yüksek olması gerekmez. Hatta serin hava tercih edilmelidir. Yaklaşık 5 derecede ekilen soğanlar topraktan başını çıkarmaya başladığı andan itibaren ise 13 derece civarında sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Soğanların boyları uzamaya başladığında ise 20 derece sonrasında da 27 dereceye kadar sıcaklık onlar için idealdir.
Soğan üretimi için iklimi doğru seçmek büyük önem taşıyan hususlar arasında yer almaktadır. Ülkemizde çoğu zaman bahar aylarında günün uzamaya başladığı zamanlarda taze soğan yetiştiriciliği faaliyetleri başlar.
Taze soğan yetiştiriciliği yapacak kişiler için büyük önem taşıyan başka bir husus da hangi toprakta soğan yetiştiriciliği yapılacağıdır. Soğan yetiştirmek için en uygun toprak türü hafif bünyeli olan topraklardır. Bu topraklarda soğanların ihtiyaç duyduğu kadar besin değeri bulunur. Bununla birlikte soğan yetiştiriciliği için en uygun toprak tipi aşağıdaki gibidir;
Pek bilinmeyen hususlardan biri de soğanların toprak pH düzeyine karşı oldukça hassas olduğudur. Bu noktada toprağın pH düzeyi 6.0 civarında olması tercih edilir.
Taze soğan yetiştiriciliğinde bilinmesi gereken en önemli nokta aynı toprağa art arda iki yıl soğan ekilmemesi gerektiğidir. Soğan ekilmesi için genellikle daha önce baklagil tarımı yapılmış topraklar tercih edilir. Bununla birlikte soğan ekilen toprağa tekrar soğan ekilmesi için iki ekim dönemi beklenmesi de tavsiye edilir.
Soğan yetiştiriciliğinden ekim nöbetine dikkat edilmediğinde soğanlardan beklenen verimin alınamadığı sıkça karşılaşılan durumlardan biridir. Ekim nöbetine dikkat ederek soğan yetiştiriciliğinden çok daha fazla verim alabilirsiniz.
Soğan yetiştirmek için uygun toprak ekimden yaklaşık 1 ay önce hazırlanmaya başlamalıdır. Toprağın hazırlanması sürecinde toprak 1 ya da 2 kez pulluk yardımı ile sürülmelidir. Sürülme işlemi toprak tam tavında iken yapılmalıdır. Sonrasında tırmıklama işlemi yapılmalıdır.
Tarım öncesinde tırmıklama yapılmasının ana nedeni toprak üzerinde bulunan bitki artıklarının temizlenmesi ihtiyacıdır. Soğan yumru kategorisinde yer alan bir bitkidir. Bu nedenle soğan bitkisinin gelişebilmesi için toprak altında gelişimini engelleyecek, daraltacak başka bitkiler bulunmaması gerekir.
Soğan yetiştirmek için arazinin uygun hale geldiğini anlamanın en kolay yolu ise toprağın gevşek bir hal alıp almadığını ölçmektedir. Sünger kıvamında bir yapıya sahip olan topraklarda soğan ekilmesi için uygun ortam oluşmuş demektir.
Toprağa soğan ekilmesi için uygulanan iki ana yöntem vardır. Bu yöntemlerden biri arpacık soğanların toprağa atılması iken diğeri de tohumların toprağa atılması yöntemidir. Soğan ekmeden önce toprağı uygun hale getirdiğinizden eminseniz ekme işlemine başlayabilirsiniz.
Tohum ekme yolu ile soğan yetiştirme işlemi için yaklaşık 30 cm kadar aralıklar ile açılmış olan çukurlara tohumlar ekilir. Tohum ekilirken elinizi bol tutmanızda fayda var. Daha sonrasında seyreltme işlemi yapılacağından tohumların fazla fazla ekilmesi önerilir.
Tohum ekme işleminden sonra çimlenme sürecinde toprağın sürülmesi gerekir. Aynı zamanda bu işlem toprak üzerinde ortaya çıkan yabani otların da temizlenmesi için zaruridir. İlk çapa işleminden 1 ay kadar sonra ikinci çapa işlemi gerçekleştirilir. Sonrasında seyreltme işlemi yapılır.
Soğan ekme işlemleri bazı tarım ehli kişiler tarafından da arpacık ekimi yöntemi ile gerçekleştirilir. Hangi yöntem ile gerçekleştirilirse gerçekleştirilirsin taze soğan yetiştiriciliği hafta sonu, hafta içi demeden dönemsel olarak takip edilmesi gereken bir tarım faaliyetidir. Uygun koşulların sağlanması her bitkinin yetiştirilmesinde olduğu gibi taze soğan yetiştirilmesi için de zaruridir.