Günümüzde en çok dikkat edilen noktalardan biri sağlıktır. Dolayısıyla sağlıklı beslenmek büyük önem taşır. Sağlıklı yiyecekler arasında öne çıkanlardan biri de börülcedir. Halk arasında sıklıkla tercih edilen bu bitki oldukça yararlıdır. Börülce, baklagiller familyasına aittir. Bu bitki, dıştan bakıldığında fasulyeye benzer. Börülce bitkisi, tıpkı taze fasulye gibi taze ve zeytinyağlı bir şekilde pişirilerek sofralarda yerini alır. Börülce yalnızca yemek olarak değil turşu ve salata olarak da değerlendirilebilir. Börülce bitkisinin faydaları arasında en öne çıkanı, göğüs ve akciğere son derece olumlu etki yapmasıdır. Bunun yanı sıra börülce bitkisi, anüste meydana gelen kaşıntıyı ve idrar tutukluğunu da giderek boşaltım sistemini olumlu etkiler. Aynı zamanda yüksek tansiyon rahatsızlığı yaşayanların iyileşmesine katkıda bulunur. Kandaki şeker oranını düşüren, kansızlığı en aza indiren börülce bitkisi, yanık tedavilerinde de sıklıkla kullanılır.
Börülce bitkisinin kök kısmı, kazık biçimindedir ve tek yıllık bir bitki olarak bilinir. Börülce bitkisinin çiçekleri, yaprakların arasından ortaya çıkar ve meyve oluşumunun gerçekleştiği yerlerde birbirinden farklı renklere sahip halkalar bulunur. Börülce bitkisi, sporcular tarafından sıklıkla tercih edilir. Çünkü bu bitki, içeriğinde fazlaca protein barındırır. Yalnızca protein değil aynı zamanda vitamin deposudur. Börülce bitkisinde yüksek oranda C vitaminini bulunur. Börülce bitkisi tat olarak ekşimsidir. Bunun sebebi ise yetiştiği alanların yüksek oranda iyotlu olmasıdır. Börülce bitkisinin yetiştiği alanlar çoğunlukla deniz kıyılarıdır. Türkiye’de de yüksek iyot oranına sahip Tuz gölü ve çevresinde börülce yetiştiriciliği yapılır. Börülce üretiminin ve tüketiminin en yaygın olduğu bölge ise Ege bölgesidir. Son zamanlarda Türkiye’nin her yerinde sıklıkla tüketilmeye başlanmıştır.
Börülce nasıl yetiştirilir? sorusunu cevaplayalım. Börülcenin yetiştirileceği toprağın hemen hemen 10 derece ısıya sahip olması önem taşır. Aynı zamanda kullanılan toprağın torflu bir yapıya sahil olması gerekir. Toprağı sularken püskürtme yöntemi kullanılmalı ve yeterli miktarda toprak nemlendirilmelidir. Sonrasında ise börülce tohumları ekilmeli ve toprağa yeniden su püskürtülmelidir. Börülce bitkisi ekildikten hemen hemen 10 gün sonra filizlenmeye başlar. Börülce bitkisi filizlendikten sonra bahçeye ekilirken biraz aralıklı bir şekilde ekmeye özen gösterilmelidir. Çünkü çok sıkışık olursa sağlıklı büyüme gösteremez. Börülce toprağının güneşe ve neme doymasına dikkat edilmelidir. Bunun nedeni ise börülce bitkisinin güneş alan yerlerde daha hızlı ve sağlıklı büyümesidir.
Börülce bitkisinin büyüyüp büyümediğini toprak yüzeyinden anlayabilirsiniz. Börülce yüzeye çıktığında henüz birkaç yaprağı çıkmışken ot çapası işlemi gerçekleştirilir. Yağış miktarına bağlı olarak tekrardan çapa yapılır ve kaymak tabakası oluşturulur. Sonrasında ise börülcenin içerisindeki yabancı otlar temizlenir. Börülce bitkisinin sulaması ise karıklardan yapılır. Börülce her gün sulanmaması gereken bir bitkidir. 7 ila 10 gün arasında sızdırma yöntemiyle belli bir miktar su verilmesi uygun olacaktır. Börülce bitkisi uzadığı zaman her fide için ayrı olacak şekilde sırıklara bağlanmalı ve böylelikle kırılmadan büyümesi sağlanmalıdır.
Börülce bitkisinin hasadı iki şekilde gerçekleşir ; zeytinyağlı yemeğini yapmak için taze bir şekilde hasat edilebilir ve bu hasat manuel bir şekilde gerçekleşir ya da kuruduktan sonra kuru hali toplanır. Kuru börülce hasat edilirken makineler kullanılır. Hasat edilen börülcenin miktarı ise toprağına ve çeşidine göre değişiklik gösterir. Hava ve çevre koşulları taze börülcenin verimini yüksek oranda etkileyen faktörlerdir.
Börülce esasında sıcak iklim sebzesi olarak bilinir. Fakat nemli koşullarda da çok sağlıklı bir şekilde yetişir. Güneş ışığını çok fazla seven börülce bitkisi, sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde meydana gelen don olaylarından büyük oranda etkilenir. Çok yüksek sıcaklıklar ya da çok yüksek soğuklar, börülce bitkisinin gelişimini ve verimini olumsuz yönde etkiler. Toprağa ekilen börülce tohumlarının filizlenebilmesi için toprak ısısının 8 ila 10 derece aralığında olması gerekir. Aynı zamanda börülce bitkisinin yetiştiği ortamın hava sıcaklığı en fazla 12 derece olabilir. Börülce bitkisi gelişme çağında iken hava sıcaklığı 20-30 derece aralığında olursa bitki daha hızlı büyüme gösterir. Bunların yanında börülce bitkisinin yetiştirildiği yerlerde gece-gündüz sıcaklık farkı 5 ila 10 derece aralığında seyretmelidir.
Börülce bitkisinin yetiştirildiği toprağın özel olmasına gerek yoktur. Herhangi bir toprak türünde bu bitkiyi rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. Taze börülce yetiştiriciliği yapan kişiler börülceyi daha erken hasat edeceklerinden dolayı hafif yapıya sahip toprak kullanmaları uygun olur. Börülcenin yetiştirileceği toprağın pH aralığı 5-6 civarında olmalıdır. Börülce bitkisini çapalarken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Öncelikle bitki yeni yeni yaprak çıkarmaya başladığında seyreltme çapası yapılmalıdır. Sonrasında ise bitki içerisinde ortaya çıkan yabancı otlar ayıklanmalıdır. Son olarak boğaz doldurma işlemi de doğru bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Çapalama sürecinin tamamı 2 ya da 3 hafta sürer.
Börülce bitkisi doğrudan sulanmamalıdır. Bu bitki için en doğru sulama yöntemi, karıktan sızdırma yöntemidir. İklim ve çevre şartlarına bağlı olarak sulama aralığı farklılık gösterse de genel olarak 10 günde bir sulama yapmak bitkinin gelişimi ve verimi için son derece önemlidir. Börülce yetiştiriciliği yapılan her yerde sulama yapılması gerekmez. Kuru börülce yetiştiriciliği yapılan bölgelerde sulama yapılmayabilir. Fakat bu şekilde yetiştirilen börülcelerden elde edilen verim de daha düşük olur.
Börülce tohumları ekilmeden önce bir gün kadar suda ya da nemli bir ortamda bekletilirse daha hızlı çimlenir. Börülce tohumlarının çimlenmesi için toprak ısısının 10 derece olması önemlidir. Aynı zamanda börülce tohumları ekilmeden önce ve ekildikten sonra püskürme yöntemiyle toprak nemlendirilmelidir. Börülce toprağının arada bir kuru olup olmadığı kontrol edilmeli ve duruma göre fıs fıs yardımıyla nemlendirilmeye devam edilmelidir. Tüm bu işlemler eksiksiz bir şekilde uygulandığında börülce tohumları 8 ila 14 gün arasında çimlenmeye başlar. Börülce tohumları çimlenmeye başladıktan sonra doğrudan güneşe maruz kalmamasına özen gösterilmelidir. Börülce tohumları büyüdükçe saksıdan çok bahçede yetiştirilmeye devam edilmesi tavsiye edilir. Saksıda börülce bitkisi yetiştirildiğinde saksının büyük olması gerekir.
Börülce tohumları bahçe gibi açık bir alanda çimlendirilecekse öncesinde toprağın işlenmesi gerekir. İzlenen toprağa koyulan börülce tohumlarının üzeri elenmiş toprakla kapatılmalıdır. Sonrasında ise toprağın üst kısmı streç film ile sarılmalıdır. Son olarak düzenli bir şekilde toprak nemlendirilmelidir. Börülce bakımı ve yetiştirmesi aslında oldukça kolaydır. Bütün adımları dikkatli bir şekilde uyguladığınız takdirde hızlı ve sağlıklı büyüyen börülcelere sahip olabilirsiniz. Böylelikle yemeklerinizde kullanabileceğiniz organik börülceler ile sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz. Börülce yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgi için bizlerle iletişim kurabilirsiniz.